इतिहास

सन १९४९ पर्यंत रायगड आणि ठाणे या जिल्ह्यां करीता जिल्हा व सत्र न्यायालय एकत्रीत होते. ठाणे जिल्हाकरीता वेगळे जिल्हा न्यायालय स्थापन झाल्यावर कुलाब्यासाठी स्वतंत्र जिल्हा व सत्र न्यायालय स्थापन करण्यात आले. श्री. बी.व्ही. मंजेश्वर हे कुलाबा जिल्ह्याचे पहिले जिल्हा व सत्र न्यायाधीश होते. हा जिल्हा ठाण्याशी जोडला गेला तेव्हा ठाण्यातील जिल्हा व सत्र न्यायाधीशांची महिन्यातून पंधरा दिवस अलिबाग येथे बैठक असायची. त्या बैठकीदरम्यान सर्व सत्रांच्या चाचण्या घेण्यात आल्या. सन १९४९ मध्ये कुलाब्याला स्वतंत्र सत्र विभागीय न्यायालय मंजूर करण्यात आले. जिल्हा व सत्र न्यायाधीश सार्वजनिक बांधकाम विभागाच्या मालकीच्या वेगळ्या इमारतीत बसत होते. ती इमारत आता जनता शिक्षण मंडळ कॉलेज यांच्या ताब्यात आहे. सन १९६२ मध्ये न्यायालयासाठी नवीन इमारत बांधण्यात आली आणि तेव्हापासून जिल्हा व सत्र न्यायालय व इतर सर्व न्यायालये याच इमारतीत आहेत. पूर्वी रायगड जिल्ह्याचे नाव कुलाबा असे होते. सन १९८२ मध्ये या जिल्ह्याचे नाव छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या स्वराज्याची राजधानी किल्ले रायगड वरुन रायगड असे ठेवण्यात आले.